Članom 1. uređuju se struktura prihoda i primitaka te rashoda i izdataka budžeta Federacije Bosne i Hercegovine za 2023. godinu, njegovo izvršavanje, prioriteti plaćanja, opseg zaduživanja i garancije, upravljanje javnim dugom te finansijskom i nefinansijskom imovinom, prava i obaveze korisnika budžetskih sredstava. Također se određuju ovlaštenja Vlade FBiH, Federalnog ministarstva finansija i federalnog ministra finansija u izvršavanju budžeta za tekuću godinu, kazne za neispunjenje obaveza i druga pitanja koja se odnose na izvršavanje budžeta FBiH.
Članom 2. definiše se sadržaj budžeta u smislu da se budžet sastoji od općeg i posebnog dijela te kapitalnog budžeta.
Članom 3. propisan je sadržaj općeg dijela budžeta, a koji se dalje obrazlaže kroz račun prihoda i rashoda budžeta, račun kapitalnih primitaka i izdataka budžeta i račun finansiranja budžeta.
Član 4. propisuje raspodjelu prihoda od indirektnih poreza, a koji se prenose na Jedinstveni račun Trezora (JRT) FBiH na osnovu odnosa i kriterija raspodjele utvrđene u Zakonu o pripadnosti javnih prihoda u FBiH (Sl. novine FBiH, br. 22/06, 43/08, 22/09, 35/14, 94/15 i 17/22).
Članovi 5. i 6. odnose se na rukovodioce budžetskih korisnika koji su odgovorni za potpunu i blagovremenu naplatu prihoda i primitaka iz svoje nadležnosti, za njihovu uplatu u budžet i izvršavanje svih rashoda i izdataka u skladu s namjenama. Dalje, budžetski korisnici odobrena sredstva mogu koristiti samo za namjene koje su određene budžetom, a u skladu sa svojim godišnjim operativnim planom i po dinamici utvrđenoj tromjesečnim i mjesečnim operativnim planovima. Navedene odobrava resorni ministar na osnovu plana novčanih tokova, putem kojih se projiciraju sve uplate i isplate s JRT.
Članovi 7. i 8. odnose se na operativne planove i rokove za njihovo dostavljanje. Resorno ministarstvo nadležno je da na osnovu usvojenog budžeta i godišnjeg plana novčanih tokova, iskazanih po mjesecima, dostavlja budžetskim korisnicima instrukciju za izradu prijedloga operativnih planova rashoda i izdataka. Budžetski korisnici ministarstvu su dužni dostavljati tromjesečne operativne planove za izvršenje budžeta 15 dana prije početka tromjesečja.
Članom 9. regulisani su prioriteti na osnovu kojih se izvršava budžet. Prilikom izvršavanja prvo se servisira vanjski i unutrašnji dug FBiH, potom isplata penzija, transferi za boračke invalidnine i druga boračka davanja, neratne invalidnine i civilne žrtve rata, plaće i naknade troškova svih zaposlenih, transfer za poljoprivredu i razvojne projekte, transfer za raseljene i izbjegle osobe, tekući transferi kantonima i nižim nivoima vlasti, javnim preduzećima i kapitalne investicije.
Član 10. propisuje da se sredstva tekuće rezerve koriste isključivo za nepredviđene namjene za koje u budžetu nisu planirana sredstva ili za namjene za koje se u toku godine utvrdi da za njih nisu planirana dovoljna sredstva jer ih pri planiranju budžeta nije bilo moguće predvidjeti i ne smiju preći tri posto planiranih prihoda.
Član 11. propisuje da korištenje sredstava tekuće rezerve odobrava Vlada FBiH na prijedlog Ministarstva finansija. Vlada također odobrava iznos sredstava koje mogu koristiti premijer i njegovi zamjenici, pa tako premijer može koristiti sredstva iz tekuće rezerve budžeta do 75.000 KM, a njegovi zamjenici do 40.000 KM.
Član 12. propisuje da se neutrošena sredstva prenose u tekuću rezervu ili budžetskom korisniku koji preuzima njegove poslove, o čemu odluku donosi Vlada FBiH.
Član 13. odnosi se na realizaciju doznačenih transfera ili zajmova datih budžetskim korisnicima i koji se ne mogu realizovati bez instrukcija resornog ministarstva.
Član 14. propisuje da se svi javni prihodi koji pripadaju budžetu uplaćuju na JRT, koji je pod isključivom nadležnošću Ministarstva finansija, a u skladu sa Zakonom o Trezoru u FBiH (Sl. novine FBiH, br. 26/16 i 3/20).
Član 15. odnosi se na neiskorištene aproprijacije koje ističu 31. januara naredne fiskalne godine. Aproprijacije se mogu prenositi u narednu fiskalnu godinu za finansiranje kapitalnih projekata iz posebnih fondova, dok se one čija je svrha finansiranje višegodišnjih kapitalnih projekata prenose u narednu fiskalnu godinu prema iznosima i vremenskom rasporedu utvrđenom u Dokumentu okvirnog budžeta
Član 16. propisuje da se pogrešno ili više uplaćenih prihoda u budžet vraća uplatiocima na osnovu rješenja koje donosi Ministarstvo finansija, a u skladu s Pravilnikom o procedurama za povrat, preknjižavanje pogrešno/više uplaćenih javnih prihoda s JRT FBiH i postupkom umanjenja obaveza.
Član 17. definiše preraspodjelu sredstava, a koju donosi ministar finansija jednom kvartalno na zahtjev budžetskog korisnika. Ukupan iznos preraspodjele sredstava na ekonomskim kodovima u toku fiskalne godine ne može biti veći od 10% ukupno odobrenih rashoda i izdataka za tog budžetskog korisnika.
Član 18. određuje sredstva na ekonomskim kodovima 611100 i 611200 koji se tiču bruto plaća i naknada te naknada troškova zaposlenih, kao i načina njihovog ostvarivanja. Nadalje se propisuje osnovica za obračun plaće u visini od 385 KM i bod za obračun plaće u iznosu od 1,0, koji će se primjenjivati od 1. 1. 2023. godine.
Članovi 19. i 20. uređuju pitanje službenih putovanja i obaveznog osiguranja. Prema tome, visina dnevnica i ostalih troškova koji nastaju u vezi sa službenim putovanjima za sve budžetske korisnike određuje se na osnovu Uredbe o naknadama troškova za službena putovanja (Sl. novine FBiH, br. 44/16 i 50/16). S druge strane, sredstva za obavezno osiguranje budžetskim korisnicima osiguravaju se u skladu sa Zakonom o osiguranju (Sl. novine FBiH, broj: 23/17).
Član 21. propisuje da se nabavka roba, radova i usluga obavlja u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama BiH (Sl. glasnik BiH, br. 39/14 i 59/22).
Član 22. odnosi se na finansiranje političkih stranaka i kolacija te se za te namjene izdvajaju sredstva u iznosu 0,06% u odnosu na ukupne prihode, bez primitaka. Sredstva namijenjena za finansiranje političkih subjekata raspoređuju se tako da 40% od predviđenog iznosa pripada političkim subjektima koji su zastupljeni u Parlamentu FBiH, u jednakim iznosima, a 60% prema broju zastupnika u domovima Parlamenta FBiH na dan dodjele mandata. Ako je ugovorom između članica koalicije regulisan ili nije regulisan način raspodjele novčanih sredstava koja pripadaju koaliciji, o istom odluku donosi Vlada FBiH.
Od člana 23. pa do člana 37. propisuje se korištenje sredstava po programu koji donosi Vlada FBiH. Sredstva se raspoređuju na sljedeći način:
-
14 glava 1401, ekonomski kod:
-
16 glava 1601, ekonomski kodovi:
-
17 glava 1707, ekonomski kodovi:
-
614200 (Tekući transferi pojedincima – Poticaj pojedincima pri kupovini električnih automobila),
-
614400 (Subvencije javnim preduzećima – Za uvezivanje radnog staža),
-
614500 (Subvencije privatnim preduzećima i poduzetnicima – Za uvezivanje radnog staža)
-
614500 (Subvencije privatnim preduzećima i poduzetnicima – Poticaj pojedincima pri kupovini električnih automobila),
-
614500 (Subvencije privatnim preduzećima i poduzetnicima – Regresiranje kamata – Garancijski fond) i
-
822600 (Ostala domaća pozajmljivanja – Trajni revolving fond).
-
18 glava 1801, ekonomski kodovi:
-
614400 (Subvencije javnim preduzećima: Transfer Željeznicama FBiH, unapređenje avioprometa FBiH - JP Aerodrom Bihać, za uvezivanje radnog staža radnika JP “B&H Airlines” d.o.o. Sarajevo i unapređenje avioprometa FBiH),
-
615400 (Kapitalni transferi javnim preduzećima: Za sufinansiranje izgradnje željezničke infrastrukture i unapređenje avioprometa FBiH - JP Aerodrom Bihać),
-
615100 (Kapitalni transferi drugim nivoima vlasti i fondovima – Transfer za izgradnju autocesta, brzih cesta, magistralnih i drugih cesta) i
-
615400 (Kapitalni transferi javnim preduzećima – Transfer za izgradnju autocesta, brzih cesta, magistralnih i drugih cesta).
-
20 glava 2001, ekonomski kod:
-
614100 (Tekući transferi drugim nivoima vlasti i fondovima: Transfer za Zavod zdravstvenog osiguranja i reosiguranja FBiH - za sufinansiranje troškova raseljenih lica; zdravstvena zaštita Roma u FBiH, poduzimanje mjera za sprečavanje i suzbijanje zarazne bolesti COVID-19 iz nadležnosti FBiH, Agencija za kvalitetu i akreditaciju – AKAZ, Zavod za transfuzijsku medicinu FBiH, Zavod za zdravstveno osiguranje i reosiguranje FBiH, transfer za sanaciju zdravstvenih ustanova u FBiH, prevencija širenja i rano otkrivanje HIV-a i transfer za biomedicinski potpomognutu oplodnju).
-
22 glava 2201, ekonomski kod:
-
23 glava 2301, ekonomski kod:
-
614100 (Tekući transferi drugim nivoima vlasti i fondovima: Za rješavanje problema Roma u oblasti stambenog zbrinjavanja, za projekat utopljavanja zgrada radi uštede energije, transfer za prevenciju i sanaciju šteta nastalih uslijed poplava i klizišta i podrška Evropske unije BiH u cilju ublažavanja negativnog socioekonomskog utjecaja energetske krize) i
-
615100 (Kapitalni transferi drugim nivoima vlasti i fondovima: Učestvovanje Vlade FBiH u sufinansiranju kantonalnih i lokalnih zajednica - zaštita nacionalnih spomenika).
-
24 glava 2401, ekonomski kod:
-
32 glava 3201, ekonomski kodovi:
-
614200 (Tekući transferi pojedincima - Za pomoć u liječenju boraca i transfer za sufinansiranje troškova sahrana i dženaza pripadnika boračkih populacija),
-
614300 (Tekući transferi neprofitnim organizacijama: Za podršku Fondaciji za stambeno zbrinjavanje RVI i boračku populaciju, udruženja proistekla iz posljednjeg odbrambeno-oslobodilačkog rata, transfer za obilježavanje značajnih datuma, transfer za sufinansiranje izgradnje spomen-obilježja, uređenja mezarja i groblja, transfer Savezu logoraša BiH, transfer Hrvatskoj udruzi logoraša domovinskog rata u BiH i transfer IDA – Istraživačko-dokumentarne aktivnosti i zaštita žrtava svjedoka genocida) i
-
615200 (Kapitalni transferi pojedincima – automobili za invalide koriste se na osnovu Uredbe o sufinansiranju nabavke putničkih automobila za ratne vojne invalide 100% I grupe).
-
50 glava 5001, ekonomski kodovi:
-
614100 (Tekući transferi drugim nivoima vlasti i fondovima: Tekući transferi općinama i gradovima i podrška Evropske unije BiH u cilju ublažavanja negativnog socioekonomskog utjecaja energetske krize),
-
614300 (Tekući transferi neprofitnim organizacijama - udruženjima građana, obrtničkim komorama FBiH i kantona i obrazovnim institucijama),
-
614500 (Subvencije privatnim preduzećima i poduzetnicima i regresiranje kamata – Garancijski fond) i
-
822600 (Ostala domaća pozajmljivanja).
-
51 glava 5101, ekonomski kodovi:
-
614100 (Tekući transferi drugim nivoima vlasti i fondovima - Transfer za implementaciju i uvođenje u prava neratnih invalida i podrška Evropske unije BiH u cilju ublažavanja negativnog socioekonomskog utjecaja energetske krize).
-
614300 (Tekući transferi neprofitnim organizacijama - provođenje Zakona o zaštiti od nasilja u porodici, Dječija nedjelja, transfer za organizacije civilnih invalida, sufinansiranje rada ustanova socijalne zaštite za zbrinjavanje na nivou FBiH, Strategija za unapređenje prava i položaja osoba s invaliditetom u FBiH 2022–2027. godina i transfer za finansiranje i rad udruženja penzionera na nivou FBiH - član 125. Zakona PIO/MIO),
-
615300 (Kapitalni transferi neprofitnim organizacijama - Ustanovama za zbrinjavanje na nivou FBiH).
-
52 glava 5201, ekonomski kodovi:
-
614100 (Tekući transferi drugim nivoima vlasti i fondovima: Transfer za kulturu od značaja za FBiH, transfer za sport od značaja za FBiH, transfer za fond za izdavaštvo, transfer za kinematografiju, transfer Fondaciji za bibliotečku djelatnost, transfer Fondaciji za muzičke, scenske i likovne umjetnosti i Sportske igre mladih),
-
614300 (Tekući transferi neprofitnim organizacijama: Transfer za obnovu kulturnog i graditeljskog naslijeđa, transfer za mlade i transfer za institucije nauke i kulture od značaja za BiH),
-
614400 (Subvencije javnim preduzećima - sufinansiranje rada JP Filmski Centar Sarajevo za očuvanje i zaštitu filmske građe),
-
615100 (Kapitalni transferi drugim nivoima vlasti i fondovima: Za izgradnju Hrvatskog narodnog kazališta Mostar, izgradnju sportske dvorane Mostar i izgradnju bazena Mostar).
-
53 glava 5301 ekonomski kodovi:
-
614200 (Tekući transferi pojedincima: Transfer za raseljene osobe i povratnike, tekući transferi za programe povratka u RS i tekući transfer za zajedničke međuentitetske i općinske projekte i projekte s nevladinim organizacijama) i
-
615100 (Kapitalni transferi drugim nivoima vlasti i fondovima - Podrška implementaciji održivom povratku izbjeglih i prognanih osoba s područja regije Srebrenica).
-
54 glava 5402, ekonomski kodovi:
-
614100 (Tekući transferi drugim nivoima vlasti i fondovima - Transfer za finansiranje studentskog standarda, transfer za finansiranje obrazovanja i transfer za implementaciju bolonjskog procesa) i
-
614300 (Tekući transferi neprofitnim organizacijama: Transfer za oblast nauke od značaja za FBiH, transfer za razvoj institucija nauke i poticaj NIR od značaja za FBiH i transfer za institucije nauke i kulture od značaja za BiH).
-
61 glava 6101, ekonomski kod:
Član 38. propisuje da su budžetski korisnici u obavezi da Vladi predlažu programe utroška sredstava, a koji se odnosi na odredbe definisane od člana 22. do člana 37. ovog zakona. Dužni su da uključe načela gender odgovornog budžeta u programe utroška i izvještaje o utrošenim sredstvima budžeta iz članova 26, 29, 31, 32, 33, 35. i 36. ovog zakona. O utrošenim sredstvima budžetski korisnici izvještavaju Ministarstvo finansija periodično, a Ministarstvo finansija Vladu u skladu sa Zakonom o budžetima u FBiH. Izvještaj o dodijeljenim sredstvima s listom korisnika kojima su sredstva dodijeljena budžetski korisnici dužni su objaviti na internet-stranici Ministarstva.
Član 39. propisuje upravljanje sredstvima u okviru programa o utrošku sredstava, za koja je nadležno resorno ministarstvo. Ono će također osigurati transparentnost i efikasnost upravljanja budžetskim sredstvima u svojim programima utroška sredstava definisanih odrebama ovog zakona. Za finansijska sredstva koja se dodjeljuju na revolving osnovi korisnicima budžetskih sredstava, nadležna resorna ministarstva obavezna su regulirati ročnost povrata finansijskih sredstava na JRT.
Član 40. odnosi se na izvještavanje o projektima iz aneksa budžeta. Članom se propisuje da se o planu i utrošku sredstava kojima se finansira projekat iz aneksa izvještavaju implementatori unosom podataka u Informacioni sistem za upravljanje javnim investicijama uspostavljen pri Ministarstvu finansija (PIMIS) te putem potpisanog i ovjerenog propisanog obrasca “Informacija o projektu” (u daljem tekstu: IP obrazac). Uz IP obrazac dostavlja se i kvartalni plan povlačenja kreditnih sredstava kojima se finansira projekat iz Aneksa budžeta za 2023. godinu.
Oblasti platnih transakcija, vlastitih prihoda, namjenskih prihoda, neplaniranih prihoda i donacija definišu se odredbama od člana 41. do člana 44. ovog zakona. Kada je riječ o prikupljanju javnih prihoda budžeta, oni se vrše preko računa javnih prihoda (depozitni račun). Obavljanje platnih transakcija vrši se preko transakcijskih računa koji su dio JRT-a, a otvara ih Ministarstvo finansija. Oni budžetski korisnici kojima je resorno ministarstvo otvorilo podračune (za prikupljanje namjenskih sredstava koji se uplaćuju na depozitni račun budžeta) u svom finansijskom zahtjevu planiraju prihode i rashode za podračun, s tim da su ukupni prihodi jednaki ukupnim rashodima u toku fiskalne godine. Namjenska sredstva raspoređuju se i izvršavaju za namjene utvrđene posebnim propisima. Uplaćene i/ili prenesene pomoći, donacije, vlastiti prihodi, namjenski prihodi, transferi za posebne namjene između korisnika javnih sredstava, kao i kreditna sredstva koja su doznačena na JRT-u, mogu se izvršavati do visine uplaćenih, odnosno prenesenih sredstava, po odlukama Vlade, a na prijedlog budžetskog korisnika.
Članovi 45. pa do 48. detaljnije uređuju oblasti zaduživanja i upravljanja dugom. Prema tome, uređuje se oblast duga FBiH i gornjih granica zaduženja, a koje su preuzete u ime i za račun FBiH u skladu sa zakonom i drugim propisima. Dalje, sve obaveze koje čine dug FBiH imaju jednak status i prioritetna su obaveza FBiH za plaćanje. Garancijski fond za 2023. godinu iznosi 59.728.639,25 KM, a čine ga ostvareni prihodi po osnovu premije u iznosu 49.330.382 KM, prihodi po osnovu provizije u iznosu od 10.330.916,50 KM i prihodi ostvareni od obračunatih kamata na sredstva u fondu u iznosu 67.340,75 KM. Sredstva garancijskog fonda isplaćuju se isključivo za obaveze po aktiviranim garancijama i ne mogu se koristiti u druge svrhe. Kratkoročni dug koji je nastao zaduženjem radi privremenog finansiranja deficita nastalog iz gotovinskog toka otplaćuje se u periodu od jedne godine i ni u jednom periodu u toku fiskalne godine ne može preći pet posto ostvarenih prihoda bez primitaka u prethodnoj fiskalnoj godini. Za upravljanje dugom FBiH nadležno je Federalno ministarstvo finansija, a resorni ministar finansija odgovoran je, u ime Vlade, za računovodstvo i unutrašnji nadzor transakcija zaduživanja i izmirenja duga.
Članom 49. propisuje se kaznena odredba koja se odnosi na odgovorno lice budžetskog korisnika koje će se kazniti za prekršaj koji napravi, a u skladu s odredbama čl. 102. i 103. Zakona o budžetima u FBiH.
Član 50. odnosi se na prijenos nadležnosti budžetskog korisnika na drugi nivo vlasti, odnosno ako se u toku fiskalne godine nadležnosti federalnog budžetskog korisnika prenesu u nadležnost institucija BiH, neutrošena novčana sredstva za tog budžetskog korisnika prenose se u tekuću rezervu budžeta.
Član 51. propisuje slučajeve da kada drugi zakoni i propisi sadrže odredbe o načinu izvršavanja budžeta i pravima i obavezama korisnika budžetskih sredstava, a koje su u suprotnosti s ovim zakonom, primjenjuju se odredbe ovog zakona.
Član 52. propisuje da će zakon stupiti na snagu narednog dana od dana objavljivanja u Službenim novinama Federacije BiH, a primjenjivat će se za fiskalnu 2023. godinu.
Fotografija: shutterstock.com
