Kako se navodi u obrazloženju ovog prijedloga, Vlada Republike Srpske planira da utvrdi novu metodologiju za obračun plata, koja bi, zajedno s planiranim izmjenama Zakona o porezu na dohodak i Zakona o doprinosima, u konačnici trebala dovesti do povećanja neto plata radnika u RS. S obzirom na to da je planirano da osnovica za obračun poreza na dohodak bude bruto plata, a što predstavlja razliku u odnosu na važeći zakon, kojim je propisano da je osnovica za obračun poreza na dohodak plata prije oporezivanja, neophodno je pristupiti izmjenama Zakona o radu na način da plata bude bruto plata koja uključuje porez na dohodak i doprinose koji se isplaćuju. Vlada također navodi da je predloženi zakon dio seta mjera za povećanje plata zaposlenih u Republici Srpskoj, budući da se predloženim izmjenama drugih zakona Republika Srpska odriče dijela doprinosa, čime će se plate zaposlenih uvećati za određeni iznos.

Članom 1. Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o radu mijenja se član 120. važećeg zakona, kojim se propisuje da radnik ima pravo na bruto platu u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom.

Članom 2. data je definicija bruto plate, ali je i preciznije definisano od čega se sastoji plata iz člana 120. Tako je propisano da se plata sastoji od osnove plate i uvećanja plate, propisanih ovim zakonom, kolektivnim ugovorom i ugovorom o radu, poreza na dohodak i doprinosa. Zakonom, kolektivnim ugovorom ili ugovorom o radu može se odrediti drugačiji način određivanja plate, koji ne može biti nepovoljniji za radnika od načina koji je propisan u prvom stavu člana 120. Plata umanjena za porez na dohodak i doprinose je neto plata radnika.

Članom 5. izmijenjen je član 123. važećeg zakona, zbog promjene definicije bruto plate, a definicija radnog učinka normirana je u okviru odredbe o uvećanju plate. Osnovna plata određuje se na osnovu uslova potrebnih za rad na poslovima za koje je radnik zaključio ugovor o radu, utvrđenih kolektivnim ugovorom, opštim aktom i vremenom provedenim na radu. Elementi za određivanje plate su koeficijenti složenosti posla i cijena rada, ukoliko zakonom i kolektivnim ugovorom nije drugačije uređeno. Ukoliko cijena rada za područje, oblast ili granu nije utvrđena, cijenu rada odlukom utvrđuje Vlada Republike Srpske na prijedlog Ekonomsko-socijalnog savjeta Republike Srpske, a na osnovu zahtjeva zainteresovane strane. Ugovorom o radu može da se utvrdi osnovna plata u većem iznosu od osnovne plate utvrđene na osnovu elemenata iz kolektivnog ugovora ili opšteg akta.

Članom 6. izvršene su izmjene člana 124. kojim je definisano da se plata radnika, između ostalog, uvećava po osnovu radnog učinka, definisano je šta se to smatra radnim učinkom, kao i da se povećanje plate može urediti i kolektivnim ugovorom. Tako je propisano da se plata iz člana 123. uvećava za 0,3% za svaku godinu radnog staža, ukoliko drugim zakonom, kolektivnim ugovorom ili ugovorom o radu nije drugačije uređeno. Pored pomenutog uvećanja, plata radnika se, u skladu s kolektivnim ugovorom, opštim aktom i ugovorom o radu, uvećava po osnovu radnog učinka, otežanih uslova rada, prekovremenog rada, rada noću, rada praznikom i drugim danima u kojima se po zakonu ne radi. Radni učinak određuje se na osnovu kvaliteta i obima obavljenog posla, kao i doprinosa radnika poslovnom rezultatu poslodavca, koji se uređuje kolektivnim ugovorom, opštim aktima, ugovorom o radu ili drugim aktima poslodavca.

Članom 7. izvršene su izmjene člana 125. važećeg zakona, s tim da je riječ “osnovna” zamijenjena riječju “bruto”, tako da sada, u skladu s novim načinom uređivanja plate, pripravnik ima pravo na platu najmanje u visini od 80% bruto plate za poslove koje obavlja, kao i na naknadu primanja u skladu s ovim zakonom, ali i kolektivnim ugovorom, što do sada nije bio slučaj.

Članom 9. propisano je da se najniža plata koja se isplaćuje radniku uvećava po osnovu radnog staža.

Članovima 13. i 14. izvršena je dopuna u čl. 132. i 133. važećeg teksta Zakona na način da se visina i način ostvarivanja primanja iz člana 132. i 133. radniku ili njegovoj porodici mogu urediti, između ostalog, i kolektivnim ugovorom.

Članom 15. izvršene su izmjene u članu 194. važećeg teksta Zakona na način da je precizirana visina otpremnine koja se isplaćuje u skladu s novim načinom obračuna plate. Visina otpremnine utvrđuje se opštim aktom i ugovorom o radu i zavisi od dužine rada radnika kod poslodavca, a iznosi najmanje jednu trećinu neto prosječne mjesečne plate radnika isplaćene u posljednja tri mjeseca prije prestanka ugovora o radu, za svaku navršenu godinu rada kod poslodavca.

Članom 16. dodana je sankcija za poslodavca za neuručivanje pisanog obračuna plate. Za neuručivanje pisanog obračuna plate, poslodavac se može kazniti novčanom kaznom u iznosu od 2.000 KM do 12.000 KM.