Član 1. ovoga zakona definiše predmet ovoga zakona. Uređuje se poseban način podrške nezaposlenom roditelju četvoro i više djece, kao i prava na novčano primanje i pripadajuće doprinose, uslovi za priznavanje prava i visina novčanog primanja, postupak za ostvarivanje prava itd.
Član 2. definiše cilj ovoga zakona kao podršku roditeljima sa četvoro i više djece, čime se doprinosi poboljšanju materijalnog statusa njihove porodice. Ovaj cilj se ostvaruje priznavanjem prava na novčano primanje i pripadajuće doprinose.
Član 3. definiše da se gramatički izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu za označavanje muškog i ženskog roda podrazumijevaju oba pola.
Član 4. propisuje da pravo na novčano primanje i pripadajuće doprinose, po uslovima propisanim ovim zakonom, ima jedan od roditelja četvoro i više djece. Također, pravo na novčano primanje ima zaposleni samohrani roditelj četvoro i više djece.
Član 5. uređuje postupak za priznavanje prava na novčano primanje. Ovaj postupak se pokreće podnošenjem zahtjeva Ministarstvu porodice, omladine i sporta (u daljem tekstu: Ministarstvo). U postupku za ostvarivanje prava iz ovog zakona ne plaća se administrativna taksa. Postupak se vodi u skladu sa odredbama zakona kojime se uređuje upravni postupak.
Član 6. definišu se uslovi koji roditelji iz člana 4. ovoga zakona moraju ispunjavati. Uslovi su:
-
da je nezaposleno lice i da ne ostvaruje primanja po drugom osnovu koja su veća od najniže plate u entitetu,
-
da ima četvoro ili više djece, od kojih je najmlađe dijete u dobi do 18 godina života ili dijete nad kojim je produženo roditeljsko pravo u skladu sa zakonom,
-
da maloljetna djeca iz stava 1. tačka 2) ovog člana žive sa roditeljem u zajedničkom domaćinstvu,
-
da ima državljanstvo Bosne i Hercegovine i državljanstvo Republike Srpske,
-
da ima prijavljeno prebivalište u Republici Srpskoj ili teritoriji Brčko Distrikta BiH, sa entitetskim državljanstvom Republike Srpske.
Na zaposlenog samohranog roditelja se primjenjuju uslovi od 2 do 5. Također, definišu se uslovi pod kojima se ovo pravo može priznati i staratelju sa kojim četvoro ili više djece žive u zajedničkom domaćinstvu.
Član 7. definiše neophodnu dokumentaciju koju podnosilac zahtjeva mora da priloži. Ostavlja se mogućnost da Ministarstvo može pribavljati i drugu dodatnu dokumentaciju.
Član 8. definiše da se iznos novčanog primanja određuje odlukom Vlade RS-a, a koji ne može biti niži od 750KM. Dalje, određuje se da se na ovo primanje plaća porez i pripadajući doprinosi u skladu sa zakonom kojim se uređuju doprinosi.
Članom 9. određuje se da se pravo na isplatu novčanog primanja priznaje za mjesec u kojem je podnesen zahtjev, odnosno od dana pokretanja postupka za priznavanje prava.
Član 10. određuje da Ministar porodice, omladine i sporta (u daljem tekstu: ministar), nakon sprovedenog postupka i utvrđivanja ispunjenosti uslova definisanih ovim zakonom, donosi rješenje o priznavanju prava na novčano primanje. Protiv ovoga rješenja nije moguća žalba, ali se može pokrenuti upravni spor.
Član 11. propisuje kada prestaje pravo na novčano primanje. Ovo pravo prestaje:
1) kad najmlađe dijete navrši 18 godina života ili po prestanku produženog roditeljskog prava za dijete sa navršenih 18 godina života,
2) prestankom zajednice života roditelja koji ostvaruje pravo i maloljetnog djeteta,
3) smrću korisnika,
4) zasnivanjem radnog odnosa,
5) prestankom državljanstva BiH i državljanstva Republike Srpske,
6) promjenom prebivališta izvan Republike ili teritorije Brčko Distrikta BiH,
7) oduzimanjem roditeljskog prava, u skladu sa zakonom kojim se uređuju porodičnopravni odnosi.
Član 12. obavezuje korisnika prava da u roku od 15 dan od dana nastanka promjene prijavi Ministarstvu svaku promjenu u vezi sa uslovima utvrđenih ovim zakonom, koja utiče na pravo na novčano primanje. Ministar na osnovu prijave od strane korisnika, kao i saznanja dobivenih službenim putem o neispunjavanju uslova za dalju isplatu, donosi rješenje o prestanku prava na novčano primanje. Protiv ovoga rješenja nije moguća žalba, ali se može pokrenuti upravni spor.
Član 13. propisuje da Ministarstvo vodi evidencije o korisnicima prava na novčano primanje, utvrđenim mjesečnim isplatama i svim promjenama. Ove informacije se čuvaju kao službena tajna.
Članom 14. se uređuju situacije kada se utvrdi da je pravo nezakonito ostvareno. U ovim slučajevima ministar donosi rješenje kojim poništava pravo na novčano primanje i utvrđuje obavezu na povrat neosnovano isplaćenih sredstava. Ova sredstva se uplaćuju u Budžet entiteta. Protiv ovoga rješenja nije moguća žalba, ali se može pokrenuti upravni spor.
Član 15. propisuje da se sredstva za ostvarivanje ovoga prava obezbjeđuju u budžetu eniteta.
Član 16. određuje da nadzor nad sprovođenjem ovog zakona vrši Ministarstvo.
Članom 17. uređuje se status lica koja su finansijsku pomoć ostvarili na osnovu Odluke o isplati finansijske pomoći nezaposlenom roditelju četvoro i više djece u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 90/22 i 91/22 – ispravka).
Član 18. definiše da ovaj zakon stupa na snagu 01.01.2023. godine.
Fotografija: demografijamladi.gov.hr